Τα τελευταία χρόνια στο χώρο της διάσωσης, τα μνημονικά βοηθήματα γίνονται ολοένα και περισσότερα με σκοπό τη διευκόλυνση του διασώστη στην αρχική εκτίμηση (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια) ενός ασθενή (τραυματία ή μη). Ένα τρανταχτό παράδειγμα αυτών των μνημονικών κανόνων για όλους τους επαγγελματίες ή/και εθελοντές διασώστες είναι το γνωστό σε όλους μας A.B.C.D.E. που το χρησιμοποιούμε για να εκτιμήσουμε έναν ασθενή (τραυματία ή μη), έτσι ώστε να ανακαλύψουμε άμεσα τυχόν απειλητικές για τη ζωή κακώσεις. Μερικοί από εσάς θα γνωρίζετε βέβαια και το S.A.M.P.L.E., όπου το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να πάρουμε άμεσα από τον ασθενή μας ένα σύντομο ιστορικό. Οι Αμερικανοί διασώστες πρόσφατα δημοσίευσαν μια σειρά μνημονικών βοηθημάτων που τους επιτρέπει να αξιολογούν άμεσα και αποτελεσματικά όλους τους ασθενείς τους (τραυματίες ή μη). Τα μνημονικά αυτά τοποθετούνται με σειρά, έτσι όπως εξελίσσετε μια πρωτοβάθμια εκτίμηση.
Βασικά μνημονικά βοηθήματα πρωτοβάθμιας εκτίμησης
B-SMAC (είναι οι πρώτες ενέργειες στη σκηνή και οι πρώτες ενέργειες στην εκτίμηση)
BSI (μέτρα αυτοπροστασίας)
Scene Safe? (ασφάλεια σκηνής)
Mechanism? (μηχανισμός κάκωσης)
Additional Units? (επιπλέον οχήματα ή βοήθεια πχ. πυροσβεστική, αστυνομία κλπ.)
C – Spine? (υπάρχει ανάγκη για ακινητοποίηση αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης;)
GACCAT (είναι η κύρια εκτίμηση σε ένα συμβάν)
General Impression? (γενική εικόνα quick look)
AVPU? (αδρή νευρολογική εκτίμηση)
CC/Life Threats? (ύπαρξη απειλητικών για τη ζωή συνθηκών)
ABC’S (έλεγχο αεραγωγού, αναπνοής και κυκλοφορίας)
Transport Decision (απόφαση για μεταφορά Scoop N Run ή Stay N Play και τις ειδικότητες που θα χρειαστούμε)
OPQRST-I (εκτίμηση για πιθανά καρδιολογικά περιστατικά)
Onset – When did this start? (πότε ξεκίνησε ο πόνος;)
Provocation – What started it? (τι τον προκάλεσε;)
Quality – How would you describe it? (πως θα τον περιγράφατε;)
Radiation – Does the pain travel anywhere? (αντανακλά ο πόνος και κάπου αλλού;)
Severity – Scale 1-10, how severe? (από το 1 έως το 10 πείτε μου πόσο πολύ πονάτε ή πόσο πολύ σοβαρό είναι για εσάς)
Time – How long has this been going on? (πόση ώρα έχει που συμβαίνει αυτό;)
Interventions – What have you done about it? (τι έχετε κάνει για αυτό;)
SAMPLE (λήψη σύντομου ιστορικού)
Signs and Symptoms (εάν τα συμπτώματα συμβαδίζουν με τα σημεία που αναγνωρίζετε)
Allergies (πιθανές αλλεργίες σε φάρμακα)
Medications (συνταγογραφημένα φάρμακα σε καθημερινή βάση)
Past Medical History (παλαιό ιατρικό ιστορικό)
Last Oral Intake (τελευταίο γεύμα ή υγρό από το στόμα)
Events (τι συμβαίνει σε γενικές γραμμές και ποιο είναι το κυρίως πρόβλημα σήμερα)
FVIT (τελευταία φάση της πρωτοβάθμιας εκτίμησης – επανεκτίμηση)
Focused History (verbalized) (εστιασμένο προφορικό ιστορικό)
Vitals (συνεχόμενη καταγραφή ζωτικών σημείων)
Interventions (φαρμακευτική αγωγή επί ενδείξεων σύμφωνα με την κλινική εικόνα, την αναφερόμενη πάθηση και τα ευρήματα)
Transport (επανεκτίμηση της απόφασης για διακομιδή Stay N Play, Scoop N Run ή Cath Lab)